Czynności automatyczne i kontrolowane
Czynności kontrolowane są sterowane globalnie, wymagają angażowania wszystkich procesów poznawczych. Czynności automatyczne nie angażują wszystkich mechanizmów poznawczych.
Funkcje uwagi:
– selektywność – zdolność wyboru jednego bodźca spośród wielu dostępnych w danej chwili. Zmęczenie powoduje, że selektywność zawodzi.
– czujność – gdy reagujemy na impulsy, które pojawiają się pośród szumu informacyjnego. Czasami jest wymagana w różnego typu pracach zawodowych.
– przeszukiwanie – kiedy aktywnie szukamy jakiegoś bodźca, który z jakiegoś powodu jest dla nas istotny.
– kontrola czynności równoczesnych – czyli podzielność uwagi
Czasami podzielność uwagi równoważy się ze sprawnością intelektualną – jest to błędne założenie.
Podzielność uwagi możemy wytrenować, choć jest ona pewną stratą dla czynności wykonywanej jednocześnie.
Zaburzenia koncentracji uwagi
Każdy z nas doświadcza tego, gdy jesteśmy zmęczeni. Jeśli ta koncentracja uwagi jest zaburzona, to nawet proste czynności wykonujemy dłużej albo gorzej – tracimy sprawność wykonania.
Jeśli te spadki koncentracji uwagi są drobnymi dolegliwościami, jest jeszcze w porządku. Są natomiast dwie diagnozy, gdy zaburzenie koncentracji uwagi staje się problemem:
– ADHD – diagnozuje się i u dzieci, i u osób dorosłych
– ADD