Psychologia akademicka próbuje opisać zachowanie człowieka, wyjaśnić dlaczego tak a nie inaczej pewne procesy przebiegają i dlaczego ludzie tak się zachowują. Mówimy o zachowaniu, czyli o tym, co możemy zaobserwować u innych, ale również mamy cały kontekst społeczny – relacje między ludźmi, dlaczego w różnych grupach zachowujemy się inaczej, jak inni na nas wpływają, itd.
Główne trzy źródła wiedzy:
STUDIUM PRZYPADKU – badanie historii i zachowania jednej osoby
BADANIA KORELACYJNE – szukanie związku przyczynowo-skutkowego
BADANIA EKSPERYMENTALNE – do robienia eksperymentów trzeba mieć odpowiednie zaplecze i środki finansowe
Nie zawsze psychologia naukowa jest zgodna z potoczną wiedzą!
Historia psychologii sięga filozofii i teologii. Współcześnie psychologia jest powiązana z biologią i medycyną.
Nie ma na gruncie psychologii naukowej pojęcia “duszy”. Mówi się o psychice, w wielu nurtach jest wskazane powiązanie zjawisk psychicznych z układem nerwowym. Wiedza o układzie nerwowym nie wyczerpuje całej złożoności ludzkiej psychiki, ale u podłoża psychiki można znaleźć te elementy nauk medycznych. Poszukuje się np. neurofizjologicznych podstaw pamięci. Gdzie ona tak naprawdę się mieści? Co powoduje w pewnych warunkach utratę pamięci?
Z drugiej strony psychologia czerpie z nauk społecznych – bliska jest socjologia i jej wiedza. Nowy kierunek na UW to kognitywistyka – połączenie psychologii, biologii, socjologii i informatyki.
Psychologia czerpie też z antropologii, lingwistyki.
Psychologia cały czas się zmienia, systematycznie ta wiedza się poszerza. Po II wojnie światowej stała się dyscypliną chętnie wybieraną na studiach.
Psychologia pragmatyczna, psychologia rozwojowa (od momentu narodzenia do śmierci), psychologia społeczna – główne kierunki akademickie
Skoro już tutaj zajrzałeś / zajrzałaś / zajrzałoś, to pewnie dlatego, że interesujesz się psychologią i wszystkimi związanymi z nią kwestiami. Pozwól, że w tej notce (pewnie będzie trochę długa…) podsumuję krótko, jakie informacje poznasz, czytając notki. Są to krótkie pisemne wykładziki, podzielone na części i kategorie według tematów, tak żeby ułatwić ci przebrnięcie przez ten cały ogrom materiału.
Psychologia jako praktyka społeczna: co to jest psychologia potoczna, jakie są jej cechy (wiedza gorąca, wiedza zimna, itd.), co to jest dusza, psychika (co to znaczy, że człowiek jest jednością psychofizyczną?), czym zajmuje się psychologia społeczna, co to jest i jak rozumiemy pojęcie sytuacji społecznej
Wpływ społeczny: co to jest, kiedy mamy z nim do czynienia, dlaczego człowiek jest istotą społeczną, jakie potrzeby są zaspokajane w obecności innych osób, jakie są reguły wpływu społecznego (wzajemności, autorytetu, niedostępności, wzbudzania sympatii, społeczny dowód słuszności), jakie są zalety i niebezpieczeństwa automatycznego reagowania, jak brzmi reguła wzajemności, zasada kontrastu, przykłady działania reguły wzajemności, co wzmacnia chęć korzystania z przykładu innych osób (społeczny dowód słuszności). Reguła konsekwencji – dlaczego lubimy ludzi konsekwentnych? Z czym kojarzy się brak konsekwencji? Dlaczego deklaracja na piśmie ma większą moc? Brzmienie reguły niedostępności. Eksperyment Milgrama (w regule autorytetu). Reguła lubienia i sympatii. Po co mówimy innym komplementy? Czy je lubimy, czy umiemy ich słuchać? Pozytywne skojarzenia w budowaniu wzajemnej sympatii / antypatii.
Komunikacja społeczna: na czym polega proces porozumiewania się? Dlaczego ludzie chcą komunikować się ze sobą? Pojęcie kompetencji komunikacyjnej i kompetencji językowej. Co to znaczy, że skutecznie potrafimy się porozumiewać? Rodzaje komunikacji (werbalna i niewerbalna). Dlaczego zachowała się komunikacja niewerbalna i do czego służy? Funkcje komunikacji niewerbalnej. Co to znaczy, że jest naruszona czyjaś przestrzeń osobista? Co to jest przestrzeń osobista? Funkcje języka. Rodzaje wypowiedzi (dyrektywy, stwierdzenia). Dlaczego intencja i interpretacja powinny być zgodne w komunikacji werbalnej? Rozumienie pojęcia komunikowania wprost. Cechy komunikowania pośredniego. Umiejętność słuchania. Jakie są cechy charakterystyczne tego, że porozumiewamy się między sobą? Pojęcie ujawniania siebie w rozmowie, czym ryzykujemy kiedy o sobie mówimy, itd. Co to jest niewinne kłamstwo i kiedy je stosujemy? Jakie są konsekwencje kłamstwa?
Autoprezentacja: na czym polega, w jakich sytuacjach ją stosujemy, po co to robimy? Czy autoprezentacja jest dobra czy zła? Kiedy przestajemy o nią dbać, od czego to zależy? Taktyki autoprezentacyjne i techniki autoprezentacyjne – umieć wymienić i podać przykłady sposobów na stworzenie własnego wizerunku. Co to jest norma skromności? Porażki autoprezentacyjne, zakłopotanie.