Wybitne uzdolnienia – specyficzny kompleks cech indywidualnych, ujawniający się już w okresie wczesnego dzieciństwa u niewielkiej liczby osób. W wyjątkowo rzadkich wypadkach wybitne uzdolnienia można odkryć w późniejszym czasie. Prawdopodobnie w takich przypadkach jednak takie uzdolnienia istnieją już wcześniej, dotąd niewykryte. Wybitne zdolności mogą też być efektem choroby mózgu, jednak w takich przypadkach ten okres wybitnego uzdolnienia jest krótki i szybko znika.
Najczęściej używanym kryterium jest wysoki iloraz inteligencji (powyżej 130 punktów).
Inne kryteria, np. szybkość uczenia się, obszerna wiedza, wczesna dojrzałość intelektualna, znaczące osiągnięcia w jakiejś dziedzinie, np. muzyka, matematyka, biologia, medycyna, literatura. Szybko pojawiające się osiągnięcia czy duży napływ umiejętności w danej dziedzinie, np. na poziomie szkoły podstawowej dziecko przejawia wyjątkowe umiejętności w zakresie np. biologii.
Jeśli mówimy o zdolnościach, to mówimy o zdolności do tworzenia dzieł, które przetrwają wiele wieków. By coś stworzyć, człowiek musi być zdolny tworzyć rzeczy, które zostaną uznane za piękne i przetrwają jego epokę.
Duże zdolności nie oznaczają automatycznie dużych osiągnięć! Przeobrażenie zdolności i wielkiego talentu w wielkie dzieła wymaga dużego nakładu pracy.
Kiedyż uważano, że osoba wybitnie uzdolniona musi mieć wysokie IQ. Obecnie jednak mamy wiele przykładów na to, że wybitna inteligencja nie jest wymagana do posiadania wybitnych zdolności i talentu. Podkreśla się, że wybitne uzdolnienie to specyficzne zestawienie cech poznawczych, emocjonalnych, motywacyjnych, społecznych. W pewnych szczególnych przypadkach będziemy mieli do czynienia z dużymi uzdolnieniami bez wielkich umiejętności poznawczych.
Skoro już tutaj zajrzałeś / zajrzałaś / zajrzałoś, to pewnie dlatego, że interesujesz się psychologią i wszystkimi związanymi z nią kwestiami. Pozwól, że w tej notce (pewnie będzie trochę długa…) podsumuję krótko, jakie informacje poznasz, czytając notki. Są to krótkie pisemne wykładziki, podzielone na części i kategorie według tematów, tak żeby ułatwić ci przebrnięcie przez ten cały ogrom materiału.
Psychologia jako praktyka społeczna: co to jest psychologia potoczna, jakie są jej cechy (wiedza gorąca, wiedza zimna, itd.), co to jest dusza, psychika (co to znaczy, że człowiek jest jednością psychofizyczną?), czym zajmuje się psychologia społeczna, co to jest i jak rozumiemy pojęcie sytuacji społecznej
Wpływ społeczny: co to jest, kiedy mamy z nim do czynienia, dlaczego człowiek jest istotą społeczną, jakie potrzeby są zaspokajane w obecności innych osób, jakie są reguły wpływu społecznego (wzajemności, autorytetu, niedostępności, wzbudzania sympatii, społeczny dowód słuszności), jakie są zalety i niebezpieczeństwa automatycznego reagowania, jak brzmi reguła wzajemności, zasada kontrastu, przykłady działania reguły wzajemności, co wzmacnia chęć korzystania z przykładu innych osób (społeczny dowód słuszności). Reguła konsekwencji – dlaczego lubimy ludzi konsekwentnych? Z czym kojarzy się brak konsekwencji? Dlaczego deklaracja na piśmie ma większą moc? Brzmienie reguły niedostępności. Eksperyment Milgrama (w regule autorytetu). Reguła lubienia i sympatii. Po co mówimy innym komplementy? Czy je lubimy, czy umiemy ich słuchać? Pozytywne skojarzenia w budowaniu wzajemnej sympatii / antypatii.
Komunikacja społeczna: na czym polega proces porozumiewania się? Dlaczego ludzie chcą komunikować się ze sobą? Pojęcie kompetencji komunikacyjnej i kompetencji językowej. Co to znaczy, że skutecznie potrafimy się porozumiewać? Rodzaje komunikacji (werbalna i niewerbalna). Dlaczego zachowała się komunikacja niewerbalna i do czego służy? Funkcje komunikacji niewerbalnej. Co to znaczy, że jest naruszona czyjaś przestrzeń osobista? Co to jest przestrzeń osobista? Funkcje języka. Rodzaje wypowiedzi (dyrektywy, stwierdzenia). Dlaczego intencja i interpretacja powinny być zgodne w komunikacji werbalnej? Rozumienie pojęcia komunikowania wprost. Cechy komunikowania pośredniego. Umiejętność słuchania. Jakie są cechy charakterystyczne tego, że porozumiewamy się między sobą? Pojęcie ujawniania siebie w rozmowie, czym ryzykujemy kiedy o sobie mówimy, itd. Co to jest niewinne kłamstwo i kiedy je stosujemy? Jakie są konsekwencje kłamstwa?
Autoprezentacja: na czym polega, w jakich sytuacjach ją stosujemy, po co to robimy? Czy autoprezentacja jest dobra czy zła? Kiedy przestajemy o nią dbać, od czego to zależy? Taktyki autoprezentacyjne i techniki autoprezentacyjne – umieć wymienić i podać przykłady sposobów na stworzenie własnego wizerunku. Co to jest norma skromności? Porażki autoprezentacyjne, zakłopotanie.