Nie trzeba wiedzieć o istnieniu mechanizmów obronnych, aby ich używać. Czasami jednak zbyt często sięgamy po mechanizmy obronne w sytuacjach trudnych. One zniekształcają nam rzeczywistość, powodują że sami przed sobą ukrywamy problemy.
Najczęściej stosowane mechanizmy obronne:
– wyparcie – wypieramy myśli o przykrym doświadczeniu, próbujemy wymazać z pamięci przykre wspomnienia
– projekcja – nienajlepsze motywy, które nam towarzyszą, przypisujemy innym. Zwalnia nas to z poczucia odpowiedzialności. To, co sami czujemy, przypisujemy innej osobie, i czujemy się z tym lepiej
– racjonalizacja (nie ma nic wspólnego z racjonalizmem) – samooszukiwanie się, utrzymywanie dobrego mniemania o sobie, poszukując usprawiedliwienia dla tego, co nam w życiu nie wyszło. Są takie dwa typy racjonalizacji – “kwaśne winogrona” (kiedy czegoś bardzo chcieliśmy, nie wyszło, i nagle mówimy “nie nie nie, to wcale nie było takie dobre”) i “słodkie cytryny” (gdy spotkało nas coś niemiłego, a my próbujemy szukać w tym pozytywów)
– regresja – charakterystyczna dla okresu dziecięcego. Zejście na poziom funkcjonowania niższy niż wskazywałby na to nasz wiek, np. gdy w przypływie agresji czy złości niszczymy swoją własność, lub gdy mamy napad złego humoru “no bo tak”
– fiksacja – gdy powtarzamy uparcie nieskuteczny wzór zachowania. Co to daje? Daje nam to poczucie, że coś robimy, a to że to jest nieskuteczne, całkowicie nam ucieka
Skoro już tutaj zajrzałeś / zajrzałaś / zajrzałoś, to pewnie dlatego, że interesujesz się psychologią i wszystkimi związanymi z nią kwestiami. Pozwól, że w tej notce (pewnie będzie trochę długa…) podsumuję krótko, jakie informacje poznasz, czytając notki. Są to krótkie pisemne wykładziki, podzielone na części i kategorie według tematów, tak żeby ułatwić ci przebrnięcie przez ten cały ogrom materiału.
Psychologia jako praktyka społeczna: co to jest psychologia potoczna, jakie są jej cechy (wiedza gorąca, wiedza zimna, itd.), co to jest dusza, psychika (co to znaczy, że człowiek jest jednością psychofizyczną?), czym zajmuje się psychologia społeczna, co to jest i jak rozumiemy pojęcie sytuacji społecznej
Wpływ społeczny: co to jest, kiedy mamy z nim do czynienia, dlaczego człowiek jest istotą społeczną, jakie potrzeby są zaspokajane w obecności innych osób, jakie są reguły wpływu społecznego (wzajemności, autorytetu, niedostępności, wzbudzania sympatii, społeczny dowód słuszności), jakie są zalety i niebezpieczeństwa automatycznego reagowania, jak brzmi reguła wzajemności, zasada kontrastu, przykłady działania reguły wzajemności, co wzmacnia chęć korzystania z przykładu innych osób (społeczny dowód słuszności). Reguła konsekwencji – dlaczego lubimy ludzi konsekwentnych? Z czym kojarzy się brak konsekwencji? Dlaczego deklaracja na piśmie ma większą moc? Brzmienie reguły niedostępności. Eksperyment Milgrama (w regule autorytetu). Reguła lubienia i sympatii. Po co mówimy innym komplementy? Czy je lubimy, czy umiemy ich słuchać? Pozytywne skojarzenia w budowaniu wzajemnej sympatii / antypatii.
Komunikacja społeczna: na czym polega proces porozumiewania się? Dlaczego ludzie chcą komunikować się ze sobą? Pojęcie kompetencji komunikacyjnej i kompetencji językowej. Co to znaczy, że skutecznie potrafimy się porozumiewać? Rodzaje komunikacji (werbalna i niewerbalna). Dlaczego zachowała się komunikacja niewerbalna i do czego służy? Funkcje komunikacji niewerbalnej. Co to znaczy, że jest naruszona czyjaś przestrzeń osobista? Co to jest przestrzeń osobista? Funkcje języka. Rodzaje wypowiedzi (dyrektywy, stwierdzenia). Dlaczego intencja i interpretacja powinny być zgodne w komunikacji werbalnej? Rozumienie pojęcia komunikowania wprost. Cechy komunikowania pośredniego. Umiejętność słuchania. Jakie są cechy charakterystyczne tego, że porozumiewamy się między sobą? Pojęcie ujawniania siebie w rozmowie, czym ryzykujemy kiedy o sobie mówimy, itd. Co to jest niewinne kłamstwo i kiedy je stosujemy? Jakie są konsekwencje kłamstwa?
Autoprezentacja: na czym polega, w jakich sytuacjach ją stosujemy, po co to robimy? Czy autoprezentacja jest dobra czy zła? Kiedy przestajemy o nią dbać, od czego to zależy? Taktyki autoprezentacyjne i techniki autoprezentacyjne – umieć wymienić i podać przykłady sposobów na stworzenie własnego wizerunku. Co to jest norma skromności? Porażki autoprezentacyjne, zakłopotanie.