Stereotypy, uprzedzenia, dyskryminacja
Patrząc na innych, prócz kategoryzacji, stosujemy stereotypy. Stereotypy przyswajamy sobie nie wiemy kiedy. Najczęściej stereotypy dotyczą płci, miejsca pochodzenia, religii, pochodzenia społecznego.
Stereotypy wpisują się w nasze struktury poznawcze jako gotowy schemat.
Stereotyp:
– nadmiernie uproszczony
– nadmiernie uogólniony
– bardzo sztywny – nowe informacje mają małą moc zmieniania stereotypowej wiedzy o innych ludziach
– jest wiedzą społecznie powielaną
Pierwsze stereotypy biorą się już w dzieciństwie – gdy rodzina opowiada nam o jakichś ludziach. Nie musimy się spotykać z przedstawicielem danej grupy, żeby posiadać o nim jakąś stereotypową wiedzę.
Na bazie stereotypów tworzą się uprzedzenia, np. rasizm, nacjonalizm, seksizm. Od stereotypów krótka droga do uprzedzeń.
Następnym stopniem jest dyskryminacja – prezentujemy wrogie zachowania wobec osoby posiadającej pewne cechy.
W jaki sposób sa przekazywane stereotypy? Ważnym nośnikiem informacji jest język potoczny. Słowa takie jak “oszwabić”, “ocyganić”, “pruski dryl”, “czeski film”, “niemiecka decyzja”, “hiszpański temperament”, “żabojady”, “makaroniarze”, “szkot” – mają za sobą jakąś stereotypową wiedzę. Tego typu stereotypy, w których odnosimy się do właściwości grup narodowych, zadomowiły się w naszym języku.
Stereotyp nie jest do końca nieprawdziwy – jest tylko zbytnio uproszczony.
Skoro już tutaj zajrzałeś / zajrzałaś / zajrzałoś, to pewnie dlatego, że interesujesz się psychologią i wszystkimi związanymi z nią kwestiami. Pozwól, że w tej notce (pewnie będzie trochę długa…) podsumuję krótko, jakie informacje poznasz, czytając notki. Są to krótkie pisemne wykładziki, podzielone na części i kategorie według tematów, tak żeby ułatwić ci przebrnięcie przez ten cały ogrom materiału.
Psychologia jako praktyka społeczna: co to jest psychologia potoczna, jakie są jej cechy (wiedza gorąca, wiedza zimna, itd.), co to jest dusza, psychika (co to znaczy, że człowiek jest jednością psychofizyczną?), czym zajmuje się psychologia społeczna, co to jest i jak rozumiemy pojęcie sytuacji społecznej
Wpływ społeczny: co to jest, kiedy mamy z nim do czynienia, dlaczego człowiek jest istotą społeczną, jakie potrzeby są zaspokajane w obecności innych osób, jakie są reguły wpływu społecznego (wzajemności, autorytetu, niedostępności, wzbudzania sympatii, społeczny dowód słuszności), jakie są zalety i niebezpieczeństwa automatycznego reagowania, jak brzmi reguła wzajemności, zasada kontrastu, przykłady działania reguły wzajemności, co wzmacnia chęć korzystania z przykładu innych osób (społeczny dowód słuszności). Reguła konsekwencji – dlaczego lubimy ludzi konsekwentnych? Z czym kojarzy się brak konsekwencji? Dlaczego deklaracja na piśmie ma większą moc? Brzmienie reguły niedostępności. Eksperyment Milgrama (w regule autorytetu). Reguła lubienia i sympatii. Po co mówimy innym komplementy? Czy je lubimy, czy umiemy ich słuchać? Pozytywne skojarzenia w budowaniu wzajemnej sympatii / antypatii.
Komunikacja społeczna: na czym polega proces porozumiewania się? Dlaczego ludzie chcą komunikować się ze sobą? Pojęcie kompetencji komunikacyjnej i kompetencji językowej. Co to znaczy, że skutecznie potrafimy się porozumiewać? Rodzaje komunikacji (werbalna i niewerbalna). Dlaczego zachowała się komunikacja niewerbalna i do czego służy? Funkcje komunikacji niewerbalnej. Co to znaczy, że jest naruszona czyjaś przestrzeń osobista? Co to jest przestrzeń osobista? Funkcje języka. Rodzaje wypowiedzi (dyrektywy, stwierdzenia). Dlaczego intencja i interpretacja powinny być zgodne w komunikacji werbalnej? Rozumienie pojęcia komunikowania wprost. Cechy komunikowania pośredniego. Umiejętność słuchania. Jakie są cechy charakterystyczne tego, że porozumiewamy się między sobą? Pojęcie ujawniania siebie w rozmowie, czym ryzykujemy kiedy o sobie mówimy, itd. Co to jest niewinne kłamstwo i kiedy je stosujemy? Jakie są konsekwencje kłamstwa?
Autoprezentacja: na czym polega, w jakich sytuacjach ją stosujemy, po co to robimy? Czy autoprezentacja jest dobra czy zła? Kiedy przestajemy o nią dbać, od czego to zależy? Taktyki autoprezentacyjne i techniki autoprezentacyjne – umieć wymienić i podać przykłady sposobów na stworzenie własnego wizerunku. Co to jest norma skromności? Porażki autoprezentacyjne, zakłopotanie.