Reguła autorytetu
W każdym społeczeństwie wykształca się hierarchia, w której pewne jednostki dysponują większą wiedzą i cieszą się większym autorytetem niż inni. Jesteśmy wychowywani w duchu posłuszeństwa autorytetom.
Przykłady działania reguły autorytetu:
– załoga pociągu uległa autorytetowi wojskowemu
– naukowe artykuły opatrzone znanym nazwiskiem zyskiwały uznanie, przepisane i opatrzone nazwiskiem nikomu nieznanym nie kwalifikowały się do druku
– Eksperyment Stanleya Milgrama (1961):
40 ochotników, którym powiedziano, że biorą udział w eksperymencie dotyczącym uczenia się. Powiedziano im, że będą brali udział w eksperymencie dotyczącym uczenia się, powiedziano również, że za udział w eksperymencie dostaną pieniądze. Eksperyment odbywał się na Uniwersytecie Yale. Osoby były informowane, że badany będzie wpływ kar na uczenie pamięciowe. Były trzy osoby, jeden autorytet i dwóch ochotników (jeden uczeń, jeden rażący prądem). “Uczniowi” zadawano pytania i w razie złej odpowiedzi drugi ochotnik miał porazić go prądem o napięciu od 15 do 450 V (od słabego wstrząsu do niebezpiecznego). Z taśmy były odgrywane okrzyki “ucznia”, od krótkiego “Auu” do ciszy (przy największym napięciu).
Osoba prowadząca eksperyment przedstawiana była jako profesor z Yale. Osoba ta wydawała polecenia “Proszę kontynuować”.
Kiedy ten eksperyment przedstawiano jako plan pracownikom uniwersytetu, twierdzili oni, że się nie powiedzie.
Do ostatniej dźwigni doszło 26 osób. Milgram, poproszono o komentarz, przytoczył wypowiedź:
Miałem okazję obserwowania jednego z badanych – dojrzałego i zrównoważonego biznesmena, wchodzącego z uśmiechem i pewnością siebie do laboratorium. Po 20 minutach ten sam człowiek był trzęsącym się i wiercącym, jąkającym się nerwowo wrakiem na granicy załamania psychicznego. Bez przerwy wyłamywał sobie palce i pociągał się za ucho. W pewnym momencie przyłożył obie pięści do czoła ze słowami: “Boże niech się to wreszcie skończy”. A jednak reagował na każde słowo badacza i posłusznie ulegał jego poleceniom aż do samego końca.
Milgram miał jechać do Niemiec, ale po tym eksperymencie zrezygnował. Podobnych eksperymentów później zakazano ze względu na koszta psychiczne i inne konsekwencje psychologiczne, ponadto osoby były w pewien sposób zmanipulowane i dowiadywały się o sobie rzeczy, których wolałyby nie wiedzieć.
Skoro już tutaj zajrzałeś / zajrzałaś / zajrzałoś, to pewnie dlatego, że interesujesz się psychologią i wszystkimi związanymi z nią kwestiami. Pozwól, że w tej notce (pewnie będzie trochę długa…) podsumuję krótko, jakie informacje poznasz, czytając notki. Są to krótkie pisemne wykładziki, podzielone na części i kategorie według tematów, tak żeby ułatwić ci przebrnięcie przez ten cały ogrom materiału.
Psychologia jako praktyka społeczna: co to jest psychologia potoczna, jakie są jej cechy (wiedza gorąca, wiedza zimna, itd.), co to jest dusza, psychika (co to znaczy, że człowiek jest jednością psychofizyczną?), czym zajmuje się psychologia społeczna, co to jest i jak rozumiemy pojęcie sytuacji społecznej
Wpływ społeczny: co to jest, kiedy mamy z nim do czynienia, dlaczego człowiek jest istotą społeczną, jakie potrzeby są zaspokajane w obecności innych osób, jakie są reguły wpływu społecznego (wzajemności, autorytetu, niedostępności, wzbudzania sympatii, społeczny dowód słuszności), jakie są zalety i niebezpieczeństwa automatycznego reagowania, jak brzmi reguła wzajemności, zasada kontrastu, przykłady działania reguły wzajemności, co wzmacnia chęć korzystania z przykładu innych osób (społeczny dowód słuszności). Reguła konsekwencji – dlaczego lubimy ludzi konsekwentnych? Z czym kojarzy się brak konsekwencji? Dlaczego deklaracja na piśmie ma większą moc? Brzmienie reguły niedostępności. Eksperyment Milgrama (w regule autorytetu). Reguła lubienia i sympatii. Po co mówimy innym komplementy? Czy je lubimy, czy umiemy ich słuchać? Pozytywne skojarzenia w budowaniu wzajemnej sympatii / antypatii.
Komunikacja społeczna: na czym polega proces porozumiewania się? Dlaczego ludzie chcą komunikować się ze sobą? Pojęcie kompetencji komunikacyjnej i kompetencji językowej. Co to znaczy, że skutecznie potrafimy się porozumiewać? Rodzaje komunikacji (werbalna i niewerbalna). Dlaczego zachowała się komunikacja niewerbalna i do czego służy? Funkcje komunikacji niewerbalnej. Co to znaczy, że jest naruszona czyjaś przestrzeń osobista? Co to jest przestrzeń osobista? Funkcje języka. Rodzaje wypowiedzi (dyrektywy, stwierdzenia). Dlaczego intencja i interpretacja powinny być zgodne w komunikacji werbalnej? Rozumienie pojęcia komunikowania wprost. Cechy komunikowania pośredniego. Umiejętność słuchania. Jakie są cechy charakterystyczne tego, że porozumiewamy się między sobą? Pojęcie ujawniania siebie w rozmowie, czym ryzykujemy kiedy o sobie mówimy, itd. Co to jest niewinne kłamstwo i kiedy je stosujemy? Jakie są konsekwencje kłamstwa?
Autoprezentacja: na czym polega, w jakich sytuacjach ją stosujemy, po co to robimy? Czy autoprezentacja jest dobra czy zła? Kiedy przestajemy o nią dbać, od czego to zależy? Taktyki autoprezentacyjne i techniki autoprezentacyjne – umieć wymienić i podać przykłady sposobów na stworzenie własnego wizerunku. Co to jest norma skromności? Porażki autoprezentacyjne, zakłopotanie.