Psychologia potoczna – to, czym my dysponujemy. Wszyscy dysponujemy tzw. wiedzą potoczną, która jest bardzo rozpowszechniona, choć nie zawsze jesteśmy tego świadomi.
Psychologia próbuje pewne rzeczy uogólnić, trudno pogodzić to z naszym doświadczeniem.
Przejawy psychologii potocznej obserwujemy w wielu sytuacjach, np. mówiąc o jakichś swoich zasadach, mówiąc coś typu „mężczyznom tylko jedno w głowie” – to jest wiedza ogólnikowa, którą sami zdobyliśmy lub którą nam wpojono. Przysłowia to też odniesienie do psychologii społecznej.
Co cechuje wiedzę potoczną?
– dogmatyzm – bardzo duża pewność – „ja tego doświadczyłem, więc tak jest”. Nie mamy wątpliwości, nasze twierdzenia są bardzo stabilne, jesteśmy przekonani, że tak jest. Psychologia potoczna jest dogmatyczna. Nie szukamy potwierdzenia i nie weryfikujemy naszych sądów o drugiej osobie. Przypisujemy własnym sądom dużą wartość. Bardzo dużo czasu upływa, nim nasze poglądy ulegną zmianie
– tendencja do nadmiernego uogólniania – często zapominamy, że nam coś pomogło, ale komuś innemu niekoniecznie musi
– funkcja tożsamościowa – to, że poprzez wygłaszane poglądy na temat innych ludzi my weryfikujemy ludzi wokół nas. My : Obcy. Weryfikujemy, czy ktoś myśli podobnie, czy można się z tą osobą porozumieć, itd.
– nie są wymagane żadne dowody – nie weryfikujemy tego, co wiemy, w sposób doświadczalny
Część przekonań z wiedzy potocznej jest powszechnych, mają np. formę stereotypów. To, czy są prawdziwe czy nie, to już inna rzecz. Wiedza psychologiczna zawsze jest nałożona na tę wiedzę potoczną.
– psychologia wartościującej rekomendacji – psychologia potoczna w postaci poradników pisanych przez wszystkich na wszystkie okazje. My kochamy inne rady – jak się ubierać, jak podrywać, itd. Ludzie próbują pokazać, jak reagować w różnych sytuacjach. Czasami to jest sprawdzone i wartościowe, a czasami zupełnie niezweryfikowane i nic nie warte.
Porady istniały zawsze. Często ich chcemy i szukamy. Gorzej jak nie chcemy, a i tak ktoś usiłuje nam doradzać, co jak robić.