Wybitne uzdolnienia – specyficzny kompleks cech indywidualnych, ujawniający się już w okresie wczesnego dzieciństwa u niewielkiej liczby osób. W wyjątkowo rzadkich wypadkach wybitne uzdolnienia można odkryć w późniejszym czasie. Prawdopodobnie w takich przypadkach jednak takie uzdolnienia istnieją już wcześniej, dotąd niewykryte. Wybitne zdolności mogą też być efektem choroby mózgu, jednak w takich przypadkach ten okres wybitnego uzdolnienia jest krótki i szybko znika.
Najczęściej używanym kryterium jest wysoki iloraz inteligencji (powyżej 130 punktów).
Inne kryteria, np. szybkość uczenia się, obszerna wiedza, wczesna dojrzałość intelektualna, znaczące osiągnięcia w jakiejś dziedzinie, np. muzyka, matematyka, biologia, medycyna, literatura. Szybko pojawiające się osiągnięcia czy duży napływ umiejętności w danej dziedzinie, np. na poziomie szkoły podstawowej dziecko przejawia wyjątkowe umiejętności w zakresie np. biologii.
Jeśli mówimy o zdolnościach, to mówimy o zdolności do tworzenia dzieł, które przetrwają wiele wieków. By coś stworzyć, człowiek musi być zdolny tworzyć rzeczy, które zostaną uznane za piękne i przetrwają jego epokę.
Duże zdolności nie oznaczają automatycznie dużych osiągnięć! Przeobrażenie zdolności i wielkiego talentu w wielkie dzieła wymaga dużego nakładu pracy.
Kiedyż uważano, że osoba wybitnie uzdolniona musi mieć wysokie IQ. Obecnie jednak mamy wiele przykładów na to, że wybitna inteligencja nie jest wymagana do posiadania wybitnych zdolności i talentu. Podkreśla się, że wybitne uzdolnienie to specyficzne zestawienie cech poznawczych, emocjonalnych, motywacyjnych, społecznych. W pewnych szczególnych przypadkach będziemy mieli do czynienia z dużymi uzdolnieniami bez wielkich umiejętności poznawczych.