Zależność efektywności działania od intensywności motywacji została opisana przez prawa Yerkesa – Dodsona:
– musi być odpowiedni poziom pobudzenia, aby nasza efektywność działania była optymalna. Intensywność motywacji z czasem rośnie dalej, sppada natomiast efektywność. Po przekroczeniu tego optymalnego poziomu zaczynamy gorzej funkcjonować. Zarówno niższy jak i wyższy od optymalnego poziom pobudzenia upośledza sprawność wykonania celu.
– im trudniejsze zadanie i im większe wyzwanie i im mniej pewnie się czujemy, tym szybciej osiągniemy poziom optymalny, szybciej osiągamy spadek jakości naszego działania
Te prawa działają głównie przy motywacji wzbudzonej przez kogoś innego.
Próbowano sklasyfikować rodzaje motywacji:
– praktyczne – pozytywne, zewnętrzne, uczenie się, jest jako droga do osiągania wartości o charakterze praktycznym, użytecznościowym
a/ cele związane z przyszłością:
1. Uzyskanie pracy, zdobycie zawodu
2. Zabezpieczenie swojej przyszłości
3. Zdobycie wykształcenia (świadectwo, dyplom – jako przepustka do p. 1-2)
4. Uzyskanie pracy, odpowiedniego poziomu materialnego
5. Założenie rodziny i zapewnienie jej utrzymania
b/ cele związane ze szkołą
– osobowościowe – motywacja związana z systemem wartości i wiedzą każdego człowieka na własny temat. Uczenie się dla siebie, poczucie własnej wartości, dla własnych ambicji, rozwoju, najbardziej trwały i skuteczny rodzaj motywacji
– związane z pozytywnymi emocjami – czynność uczenia się lub jej przedmiot związane są z pozytywnym przeżyciem, satysfakcją, pasją. Bardzo skuteczna „samonapędzająca się” motywacja w połączeniu z osobowościową tworzy tzw.motywację samoistną – najbardziej trwał a i efektywną.
– społeczna – realizowaną wartością jest dobro innego człowieka lub grupy społecznej, np. uczę się by rodzice byli dumni, by pomagać innym, być podatnym w społeczeństwie.
– związane z zewnętrznym obowiązkiem – motywacja jest odczuwana jako przymus, skłonienie do działania wynika z ingerencji osób z zewnątrz. Bardzo mało skuteczny rodzaj motywacji. Bardzo często za tego rodzaju motywacją kryje się lęk.
– lękowa – związana z przeżywanym lękiem, motywacja „nie wprost”, bardzo niska i mało efektywna